{"4":"
\n

Palenica (722 m n.p.m.) króluje nad samym środkiem Szczawnicy. Swoje zalesione północne stoki poprzecinane trasami narciarskimi nachyla w stronę doliny Grajcarka. Zaskakujące wrażenie robi w zimie oglądany od strony wjazdu do Szczawnicy widok oświetlonych tras, a zwłaszcza tych położonych na zboczu Szafranówki. Palenica o wysokości względnej 260 m, należąca do Małych Pienin, sprawia wrażenie wyrywającej się do Beskidu Sądeckiego. Wynika to z jej budowy geologicznej. Przeważają tu piaskowce i łupki okresu kredowego tworzące strome, północne zbocza z kilkoma urwiskami poniżej Groni trasa skalnych zbudowanych z wapieni i pienińskich skał krzemionkowych - radiolarytów.

\n\n\n

Od rolników i pasterzy po rowery i narciarzy

Rolnicza w swoim pierwotnym charakterze Palenica z licznymi polami, łąkami i pastwiskami od wieku XX zaczęła powoli zmieniać swój wygląd i funkcje. Pod koniec XIX wieku wybudowano wygodną ścieżkę z barierkami wiodącą na Niżny Groń, gdzie była karczma znana z cudnych widoków i potańcówek. W roku 1949 powstała skocznia narciarska, której zeskok kończył się na wypłaszczeniu niedaleko niebieskiej trasy zjazdowej. Jej ruiny można oglądać do dziś, wchodząc w gęstwinę sosnowego lasu, rozciągającego się na północno-wschodnim stoku.

W latach 1992–1993 wybudowano na szczycie Palenicy kolej krzesełkową, którą zmodernizowano w roku 2005. Dwuosobowe krzesełka zastąpiły czteroosobowe kanapy. Zwiększyła się też jej prędkość, pozwalając dotrzeć na szczyt w 5 minut. Wtedy też powstał orczyk na Szafranówkę. W 1999 roku do kompleksu dołączyła grawitacyjna zjeżdżalnia wózkowa. Z okazji spartakiady w roku 2001 oprócz istniejących tras narciarskich: łatwej rodzinnej i certyfikowanej zawodniczej, usypano rynnę do snowboardowego half-pipe. Wtedy też zmodyfikowano system sztucznego naśnieżania.

Adrenalinowym hitem są dwie, bardzo strome trasy rowerowe o ostrzegawczych nazwach Zbójnik i Ciupaga. Na Palenicę prowadzi dosyć stromy żółty szlak turystyczny, będący fragmentem długodystansowej trasy łączącej Modyń w Beskidzie Wyspowym z granicą państwa pod Szafranówką. Po rolniczej historii pozostało pasterstwo kulturowe na trasach narciarskich.

\n\n\n

Szczyt i polana Maćkówka

Palenica oferuje wspaniałe widoki na Pieniny, Magurę Spiską i Tatry. Wystarczy zsiąść z krzesełka na górnej stacji. Nie jest to jednak szczyt góry, której wierzchołek 722 m n.p.m. znajduje się tuż obok, przy barze. Poniżej szczytu rozpościera się polana Maćkówka z punktem gastronomicznym, dmuchańcami i strzelnicą. Wzdłuż trasy pieszej biegnącej przez polanę na Szafranówkę (741 m n.p.m.) rozmieszczono rzeźby przedstawiające typowe dla Pienin gatunki roślin i zwierząt. Ich wielkość nie zawsze odpowiada rzeczywistości. Niektóre zostały przeskalowane, inne przedstawiono w bajkowej wersji.

\n\n","13":"
\n

Palenica (722 m a.s.l.) towers over the very center of Szczawnica. Its forested northern slopes, crisscrossed with ski runs, descend toward the Grajcarek Valley. In winter, the view of illuminated slopes—especially those on the side of Szafranówka—makes a striking impression when seen from the entrance to Szczawnica.

With a relative height of 260 meters, Palenica, belonging to the Little Pieniny range, seems to be breaking away toward the Beskid Sądecki. This impression results from its geological structure. The mountain is mainly composed of sandstones and shales from the Cretaceous period, forming steep northern slopes with several cliffs below Gronie. In contrast, the ridges are built of limestones and Pieniny siliceous rocks known as radiolarites.

\n\n\n

From farmers and shepherds to cyclists and skiers

Originally agricultural in character, Palenica—with its many fields, meadows, and pastures—began to slowly change its appearance and functions in the 20th century. At the end of the 19th century, a convenient path with railings was built leading to Niżny Groń, where there was an inn known for its splendid views and lively dances. In 1949, a ski jump was constructed, its landing zone ending on a flat section near today’s blue ski run. The remains of the jump can still be seen by venturing into the dense pine forest on the northeastern slope.

Between 1992 and 1993, a chairlift was built to the summit of Palenica, later modernized in 2005. The two-person chairs were replaced with four-seat lifts, and the speed was increased, allowing visitors to reach the top in just five minutes. Around the same time, a drag lift was added on Szafranówka. In 1999, the complex was expanded with a gravity cart track. For the 2001 sports festival, in addition to the existing ski slopes—a family-friendly easy run and a certified competition run—a snowboard half-pipe was built. The snowmaking system was also upgraded.

\n\n

For adrenaline seekers, there are two very steep biking trails with warning names: Zbójnik (“The Bandit”) and Ciupaga (“The Highlander Axe”). A fairly steep yellow hiking trail also leads up Palenica, forming part of the long-distance route that connects Modyń in the Beskid Wyspowy with the state border at Szafranówka. Of Palenica’s farming past, what remains is cultural shepherding carried out on the ski slopes.

\n\n\n

Maćkówka summit and clearing

Palenica offers magnificent views of the Pieniny Mountains, the Spiš Magura range, and the Tatras. It is enough to step off the chairlift at the upper station. However, this is not the mountain’s actual summit, which reaches 722 m a.s.l. and lies just next to the bar. Below the summit spreads the Maćkówka clearing, featuring a food stand, inflatable attractions, and a shooting range. Along the walking path that crosses the clearing toward Szafranówka (741 m a.s.l.), sculptures representing typical Pieniny plant and animal species have been placed. Their scale does not always reflect reality—some are oversized, while others are depicted in a more fairy-tale style.

\n\n","14":"
\n

Palenica (722 m n. m.) dominuje nad samotným stredom Szczawnice. Jej zalesnené severné svahy, pretkané lyžiarskymi traťami, sa skláňajú k doline Grajcarka. V zime pôsobí prekvapivo pôsobivý pohľad od vjazdu do Szczawnice – osvetlené trate, najmä tie na svahu Szafranówki. Palenica s relatívnou výškou 260 m, patriaca do Malých Pienin, vyvoláva dojem, akoby sa „drala“ k Beskidu Sądeckému. Je to dôsledok jej geologickej stavby. Prevažujú tu pieskovce a bridlice z obdobia kriedy, ktoré vytvárajú strmé severné svahy s niekoľkými zrázmi pod Groniou, a pásmo skál budovaných z vápencov a pieninských kremitých hornín – radiolaritov.

\n\n\n

Od roľníkov a pastierov po cyklistov a lyžiarov

Pôvodne poľnohospodárska Palenica s početnými poľami, lúkami a pasienkami začala od 20. storočia postupne meniť svoj vzhľad a funkcie. Koncom 19. storočia tu vznikla pohodlná chodníková trasa so zábradliami vedúca na Nižný Groň, kde stála krčma známa nádhernými výhľadmi a tancovačkami. V roku 1949 bola postavená lyžiarska skokanská mostíková dráha, ktorej doskočisko končilo na vyrovnanom teréne neďaleko modrej zjazdovky. Jej ruiny možno vidieť dodnes pri vstupe do hustého borovicového lesa na severovýchodnom svahu.

V rokoch 1992 – 1993 bola na vrchole Palenice vybudovaná sedačková lanovka, ktorá bola v roku 2005 zmodernizovaná. Dvojmiestne sedačky nahradili štvormiestne, pričom sa zvýšila aj rýchlosť dopravy – na vrchol sa dá dostať za 5 minút. V tom istom období pribudol aj vlečný vlek na Szafranówku. V roku 1999 bol komplex rozšírený o gravitačnú vozíkovú dráhu. Pri spartakiáde v roku 2001 okrem existujúcich lyžiarskych tratí – ľahkej rodinnej a certifikovanej pretekárskej – pribudla aj rampa pre snowboardový half-pipe. Vtedy bol modernizovaný aj systém umelého zasnežovania.

\n\n

Adrenalínovým lákadlom sú dve veľmi strmé cyklotrasy s výstražnými názvami Zbójnik a Ciupaga. Na Palenicu vedie pomerne strmý žltý turistický chodník, ktorý je súčasťou diaľkovej trasy spájajúcej Modyń v Beskide Wyspowym so štátnou hranicou pod Szafranówkou. Z poľnohospodárskej minulosti ostalo kultúrne pastierstvo, ktoré sa zachovalo na lyžiarskych tratiach.

\n\n\n

Vrchol a poľana Maćkówka

Palenica ponúka nádherné výhľady na Pieniny, Spišskú Maguru a Tatry. Stačí vystúpiť zo sedačky na hornej stanici. Nie je to však samotný vrchol hory – ten, s výškou 722 m n. m., sa nachádza hneď vedľa, pri bare. Pod vrcholom sa rozprestiera poľana Maćkówka s občerstvením, nafukovacími atrakciami a strelnicou.

Pozdĺž pešej trasy vedúcej cez poľanu na Szafranówku (741 m n. m.) sú rozmiestnené sochy zobrazujúce typické druhy rastlín a zvierat Pienin. Ich veľkosť nie vždy zodpovedá skutočnosti – niektoré sú zväčšené, iné predstavené v rozprávkovej podobe.

\n\n"}

key:titleBeSureNotMiss